Opnieuw eigent het Indonesische staatsapparaat zich land toe dat al generaties lang toebehoort aan de oorspronkelijke bevolking van de Molukken — een pijnlijk en terugkerend patroon.
Diepe teleurstelling heerst onder de inheemse gemeenschap van het dorp Nusaniwe (Ambon), na recente acties van de Indonesische luchtmacht (TNI AU). Zonder overleg of toestemming zou het leger eenzijdig controle hebben genomen over traditioneel gemeenschapsland. Het doel: de bouw van een radarinstallatie.
Het betreffende gebied is strategisch gelegen — zowel landbouwgrond als geliefde paraglidingbestemming. Dorpsbewoners melden dat het leger plotseling grensmarkeringen heeft geplaatst en het gebied heeft uitgeroepen tot “beschermd bos” voor nationale defensie.
De gemeenschap voelt zich buitenspel gezet. “Als het om één radarinstallatie zou gaan, was er wellicht ruimte voor gesprek. Maar waarvoor is acht hectare nodig? Dat is volkomen onredelijk,” aldus dorpsleiders.
Voor de gemeenschap is dit land meer dan grond: het is hun bestaansbasis. Ze verbouwen er voedsel, onderhouden tuinen en voorzien in hun levensonderhoud. Een militaire installatie betekent verlies van autonomie, veiligheid én toekomst.
De bewoners zijn niet tegen ontwikkeling. Maar die moet gebeuren in samenspraak, met wederzijds respect. Nu wordt hun voorouderlijk land onder militaire controle geplaatst — zonder instemming, met grote ecologische en sociale gevolgen. Bovendien is het gebied belangrijk voor toerisme, en trekt het jaarlijks vele binnen- en buitenlandse bezoekers.
Het leger tegenover de oorspronkelijke bevolking
Dit incident staat niet op zichzelf. Steeds vaker claimt het Indonesische leger land dat al eeuwenlang door Molukse gemeenschappen wordt beheerd. In Tawiri (Ambon) eisten militaire autoriteiten grond op voor een basis. In Marafenfen, op de Aru-eilanden, moest de gemeenschap zich recent nog juridisch verdedigen tegen claims van de luchtmacht.
En telkens weer blijkt: niet de oorspronkelijke bewoners, maar het staatsapparaat krijgt het laatste woord.